Değerli blog severler merhaba.
Yazımın konusu henüz benim yeni keşfettiğim, 1910lu yıllardan günümüze kadar yapılan eğlenceli bir spor dalı olan Oryantiring olacak.
Oryantiringi ilk defa duyuyorsanız şayet kendinizi yalnız hissetmeyiniz henüz ülkemizde istenen yeterli kullanıcıya ulaşamamış durumda olmasından kaynaklıdır.
Bu yazımın amacı da büyük bir heyecanla oryantiringin sporcusu olmaya karar vermemden ve oryantiringi duymamış herkese tanıtmak için benimde küçük bir çaba gösterme ihtiyacı duymamdır.
Oryantiringi oryantasyon, oryantel gibi kavramlarla karıştıranlara rastlamamak mümkün değil. İlk defa şayet bu yazıda okuyup duyduysanız telaffuzunda sıkıntı yaşayabilir ya da yabancı bir kelime olduğu için kısa bir süre sonra unutabilirsiniz.
Yazının sonuna kadar okuduğunuzda eminim kalıcı olarak belleğinizde yer edinecektir oryantiring sporu.
Oryantiring nedir? Nasıl yapılır? Nerelerde yapılır? Hangi malzemelere ihtiyaç duyarsınız? Çeşitleri nelerdir?
Yarışmaları var mıdır? Şuan nerede yapabilirsiniz? Neden daha çok az insan biliyor?
Kuralları nelerdir? Federasyonu var mıdır? daha yüzlerce soru aklınıza gelebilir. Ana başlıklar halinde bir kısmını cevaplamaya çalışacağım.
İlk oryantiringin tanımı ile başlayalım.
Oryantiring belirlenen her hangi bir alanda( bu bir parkta bahçe de olabilir, dağlık ormanlık alanlarda olabilir, şehir merkezleri de olabilir ) belirli noktalara fener diye tabir edilen hedefler yerleştirilir. Sonrasında alanın, içinde hedeflerinde belirtileceği şekilde bir haritası çizilir ve sporculara verilir. Sporcumuz elinde harita ve pusula ile üzerinde başka hiç elektronik alet gps cihazı vs olmadan çıkış noktasından başlayarak, en kısa sürede haritada belirtilen hedeflere ulaşmalı ve varış noktasına gelmelidir.
Anlatımı bu kadar basit olmasına rağmen uygulamada sizi zorlamaması mümkün değildir. Kondisyon, haritayı doğru okuma, yön bulma yeteneğiniz, pratik ve hızlı düşünme kabiliyetiniz, görsel hafıza belleğiniz ve daha birçok fiziksel ve zihinsel aktivitenin bir anda yapılıyor olması gerekmektedir.
Çünkü her ne kadar sporun kendi size fazlasıyla zevk verse de burada en önemli noktalardan biri de varış noktasına döndüğünüzde yarışma parkurunu da geçirdiğin zamandır. Bu zaman diğer katılımcıların süreleri ile karşılaştırılır ve en kısa sürede parkuru tamamlayan, kendi kategorisinde o organizasyonun şampiyonu olur.
Tabi yinede burada asıl önemli olan sporu sevmeniz ve zevk almanız parkurların keyfini çıkarmanızdır. 🙂
Çeşitleri koşarak, kayakla, dağ bisikletiyle, ve engelli olarak 4 ana kategoriden oluşmaktadır.
oryantingi temsil eden bayrak ise turuncu ve beyazdır.
Bireysel katılabildiğiniz gibi bayrak değişimi gibi farklı türlerinde ekip olarak da katılmak mümkündür.
Tabi yeni başlayanlar için şuna değinmeden geçmeyeyim. Eğer ki yarışma ve şampiyonluk boyutuyla ilgileniyorsanız aklınıza muhakkak takılacaktır. Sporu uzun yıllardır yapan kişiler ile yeni yarışmaya başlayanlar kişiler aynı şartlarda yarışmadığını belirtmiş olayım.
Yarışmada katılımcıların cinsiyetlerine yaşına, yarıştığı zamana göre kategoriler belirlenmiştir.
Bunlar BE(büyük erkek) YE (yıldız erkek) OE (open erken ) BB(büyük bayan) YB(Yıldız Bayan) OB (open bayan) vb kategorilere göre ayrılmaktadır.
Sporun çıkış yeri tarihçesi İskandinav ülkelerinden İsveç’miş. İsveç’te vaktiyle daha 1800’lü yıllarda o sık kocaman ormanlık arazilerde aileler dolaşırken çocukları sıkılıp geri dönmek istediğinde kaybolmadan evlerine geri dönebilsinler diye ağaçlara arazilere belli aralıklarla işaretler bırakılırmış. Bizimde küçükken kaybolmamak için arkamızda bıraktığımız kâğıtlar, çizgiler ve bezler gibi.
Bu durumdan ilham alan ismini hatırlayamadığım bir vatandaşta bunu neden spor yapmayalım diyerek spor haline getirmiş. Tabi o zamanki oyunun kuralları içeriğiyle şimdi arasında ne gibi farklar vardır ne kadar gelişme göstermiş bunlar hakkında yorum yapmam mümkün değil. Bunu merak ederseniz sanırım kâhin google’a danışabilirsiniz.
Günümüzde bu sporu hala İskandinav ülkeleri önde götürmektedir. Hatta youtube üzerinde oryantiring olarak arama yaptığınızda biraz şova kaçmış olsa da tanıtım videolarını izleyebilirsiniz.
Oryantiring Türkiye’ye nasıl gelmiş tam emin değilim, öğrenebildiğim kadarını sizlere aktarıyorum nede olsa :). Ama ülkemizde ilk türk silahlı kuvvetleri tarafından kullanılmaya başlamıştır. Sonra tahminim 2002 yılında federasyonun kurulması ile birlikte herkesin katılabildiği bir hale gelmiş. 2002’den bu yana yapılışı kolay ve zevkli olmasından dolayı çok ciddi katılımcı sayısına ulaşmış.
Oryantiringte yarışmaya başladığınızda hakemlere çok ciddi görevler düşmektedir. Bir yarışmada 10 ile 40hatta 50 hakem bulunabilmektedir.
Hakemlerin her birinin görevi farklıdır. Çıkış ve varış hakemleri, kontrol hakemleri, bilgisayar hakemleri, anons hakemleri ve daha birkaç ayrı görev için hakemler büyük bir özveri ilke görev almaktadır.
Daha detaylı hakem görevleri ve oryantiring hakkında çok daha kapsamlı bilgiler için Türkiye oryantiring federasyonun resmi sitesinden ulaşabilir ya da aralarında oryantiringin de olduğu sporun bir çok alanına gönül vermiş sevgili Ferrin Yalnız hocamızın tecrübelerini paylaştığı sporunferrincesi.com adresinden de oryantiring sunumları, organizasyonları hakkında bir çok bilgiye ulaşabilirsiniz. Ayrıca yeri gelmişken belirtmeden geçemeyeceğim gyrotonic, gyrokinesis gibi ülkemizde yeni yeni yayılan bir çok spor hakkında da siteden bilgi edinmeniz mümkündür.
30 yıllık spor hayatında edindiği bilgileri hikayeleştirdiği ‘’hayata spor katmak’’ ve diğer 3 kitabı hakkında bilgi edinebilir site üzerinden okuyup birçok konuda bilginizi artırabilirsiniz.
Oryantiringin Malzemeleri
Başlıca harita ve pusuladır. Tabi hedeflerin yerleri ormanlık bir alanda dümdüz açık alanda olmayabilir. Çalılar dikenler sizi yolunuzdan geri çevirmek için var gücüyle çalışabilir.
Bu yüzden kollarınızın bacaklarınızın kanlar içinde geri dönmek istemiyorsanız buna uygun bir eşortman takımı hatta tozluk kullanabilirsiniz. İyi bir koşu ayakkabısı da size çok yardım edecektir.
Harita bildiğimiz normal haritan biraz farklıdır. Üzerinde kontrol köşesi hedeflere vardığınızda fenerlerin her birinde farklı şekilde işaret olan zımbalar bulunmaktadır. Haritanızın hedefler için ayrılan bölümüne ya da yanınıza verilen kontrol kartlarına bu zımbalarla delik açmanız gerekmektedir.
Tabi bu ilk zamanki sistemdir. Şimdi daha gelişmiş elektronik sistemlerle, daha kolay hale getirilmiştir.
Harita üzerinde çıkış ve varış noktaları ve ulaşmanız gereken fenerlerin yerleri işaretlenmiş olarak belirtilmiştir. Bu hedef sayıları yeni başlayanlar için 7 8 noktadan başlayıp diğer katılımcılar için 10-30 hedef arasına kadar çıkabilmektedir. Hatta bazı turnuvalarda belli aralıklarla bu haritayı değiştirip bu hedef sayısını artırmak mümkün olabilmektedir.
Yarışma parkurunun temel özellikleri vardır. Start noktasında yarışmacının yapması gerekenler toplanma alanı, karantina bölgesi gibi alanlar vardır. İlginizi çektiyse yine yukarıda önerdiğim siteler üzerinden daha geniş bilgi edinebilirsiniz.
Oryantiringe nasıl başlarım?
Oryantiring ilginizi çekti ve nasıl başlarım diye aklınızda soru işareti oluştu ise sizi hemen aydınlatmak isterim.
Başlamak çok kolaydır. Ortalama her ay içinde en az bir organizasyon düzenlenmektedir.
Bu bulunduğunuz şehrin durumuna göre artabilir ve azalabilir. Yapılan organizasyonların tarihleri hakkında bilgi almak için yine federasyonun sitesinde duyurular bölümünden ulaşabilirsiniz. İzmir’de iseniz şayet facebookta İzmir oryantiring il temsilciliği grubuna katılıp haberdar olabilirsiniz.
Okullarımızda Oryantiring
Oryantiring yeni gelişmekle birlikte bence biran önce tüm okullarımızda beden eğitimi derslerimizin içerisine müfredata en kısa sürede eklenmesi gerekmektedir.
Keza bu yazıyı okuyor ve okullarımızda görev alıyor iseniz lütfen çocuklarımızın oryantiring ile kendileri geliştirmeleri için oryantiringi okulunuza dahil etmeleri için sizde çaba gösteriniz.
Nasıl yapacağınızı öğrenmek isterseniz konu hakkında Ferrin Yalnız hocamızı Süleyman Mavi’yi veya federasyondan herhangi birine danışmak sadece bir telefon uzaklıkta : )
Yazıya başladım ama bi türlü bitiremiyorum :): )
Oryantiringi bu kadar kısa anlatmak tabi ki çok zor ama yazımın amacı da sizleri kısa bilgilendirip oryantiring sporcusu olarak parkurlarda görmek istememdir.
Sevgiyle kalın : )
Sizi güzel bir tanıtım videosu ile selamlıyorum.
Ömer SEVEN 